Masa solna to dla mnie najbardziej podstawowa sprawa, zarówno przy zabawie z dzieciakami, jak i do własnego tworzenia. Zebrałam dzisiaj moją wiedzę i praktykę, żeby się z Wami podzielić tym, co wiem o masie solnej. Poznajcie mój przepis na masę solną, sposoby z których korzystam przy lepieniu ozdób, barwieniu i malowaniu.
Stara, poczciwa masa solna
Mas plastycznych, które możemy zrobić w domowych warunkach jest całkiem sporo. Ostatnio zewsząd wyskakuje zimna porcelana. Świat jakby trochę zapomniał o masie solnej, a przecież to takie przyjemne lepidło. Do tego nie trzeba uganiać się za składnikami, bo wszystkie są na kuchennych półkach. Wystarczy chwilka ugniatania i można tworzyć trwałe ozdoby, a przede wszystkim bawić się z dziećmi, których rączki świetnie radzą sobie z masą solną.
Najbardziej oczywisty przepis na masę solną to szklanka mąki, szklanka soli i około pół szklanki wody. Ja jednak od zawsze korzystam z małej modyfikacji, dzięki czemu dobrze lepi się z niej małe elementy, a nasze domowe ozdoby po wypieczeniu są zdecydowanie jaśniejsze (i tym lepsze do malowania).
Masa solna – przepis i podstawy krok po kroku
PRZEPIS NA MASĘ SOLNĄ:
- szklanka mąki
- pół szklanki mąki ziemniaczanej
- szklanka soli
- około pół szklanki wody
- 2 łyżki oleju
Dobrze, aby sól była drobnoziarnista – lepiej zmiesza się z mąką. Dodatek mąki ziemniaczanej sprawia, że masa jest bielsza i lepiej nadaje się do lepienia również mniejszych elementów.
Do miski wsypuję sól i obie mąki. Mieszam.
Stopniowo dolewam wody i ugniatam. Masa solna nie powinna się kleić, dlatego warto wodę dolewać powoli, mając kontrolę nad konsystencją. Na tym etapie może się delikatnie kruszyć.
Dolewam olej i ugniatam do uzyskania elastycznej konsystencji – nie kruszącej się i nie lepiącej.
Jeśli masa solna się lepi, oznacza że jest za mokra i należy dosypać trochę mąki.
Jeśli natomiast się kruszy, oznacza że jest za sucha i trzeba dodać odrobinę wody.
Masę solną przechowuję w szczelnie zamkniętym woreczku, w zimnym miejscu. Dzięki temu nie wyschnie i będzie można używać jej również kilka dni później.
Masa solna kolorowa
Kolorowa masa solna ma tę przewagę nad zwykłą, że nie trzeba jej później malować. Do barwienia masy solnej nadają się barwniki spożywcze, barwniki do jajek oraz przyprawy.
Przy korzystaniu z kolorowej masy solnej trzeba liczyć się z tym, że masa zabarwi również nasze dłonie. Przy masie koloryzowanej przyprawami nie jest to duży problem, natomiast jeśli zdecydujecie się na barwienie barwnikami do jajek, warto pracować w jednorazowych rękawiczkach. Dlatego przy zabawie z dzieciakami korzystam jedynie z barwienia naturalnego.
Przyprawę wsypuję do suchych składników i mieszam. Jest to zdecydowanie lepsza metoda niż dodawanie przyprawy do gotowej masy – trudno wtedy rozprowadzić drobinki i uzyskać jednolity kolor.
Intensywność koloru zależy od ilości przyprawy. Po wsypaniu odrobiny przyprawy do suchych składników, dodaję trochę wody i wówczas widzę już, jaki kolor powstanie. Na tym etapie wciąż mogę dokoloryzować moją masę, mając gwarancję jednolitego koloru.
Aby otrzymać intensywnie żółtą masę solną wystarczą dwie łyżeczki kurkumy.
Inne przyprawy, które zabarwią masę solną:
- żółty – kurkuma
- brązowy – cynamon
- szary nakrapiany – pieprz ziołowy
- ceglasty – papryka
- łososiowy – papryka w niewielkiej ilości
Masa solna barwiona przyprawami nawet po wysuszeniu zachowuje ich aromat. To świetny sposób na piękny zapach cynamonu przy tworzeniu ozdób na Święta Bożego Narodzenia.
Tworzenie ozdób z masy solnej
To zdecydowanie raj dla kreatywnych, bo do tworzenia ozdób z masy solnej można użyć tylko i wyłącznie własnych rąk albo poszperać w domowych szufladach i korzystać z przeróżnych narzędzi.
Kawałek masy solnej wyciągam z woreczka i najpierw go ponownie ugniatam, żeby zrobił się bardziej elastyczny. Deskę podsypuję mąką i rozwałkowuję. Wałek również można obsypać mąką. Jeśli masa przyklei się do deski czy wałka, to wówczas oczyszczam te miejsca po prostu zeskrobując to, co przywarło.
Ozdoby z masy solnej można wykonać na wiele sposobów. Jednym z nich jest odciskanie przedmiotów, które mają ciekawą strukturę. Wystarczy rozejrzeć się wokół, żeby zobaczyć jak wiele rzeczy możemy użyć – serwetki, liście, gałązki, skrawki tłoczonego papieru czy materiału, wałki ze strukturą itp.
Masę solną rozwałkowuję na grubość około 0,5cm. Przekładam na drugą stronę, przykładam serwetkę i ponownie przejeżdżam wałkiem, tym razem bardziej dociskając niż rozwałkowując. Potem wystarczy wyciąć już tylko wybrany kształt – kółko, serce czy gwiazdkę, a następnie przełożyć ozdobę na blachę do pieczenia wyłożoną folią aluminiową.
Trochę inaczej postępuję przy tworzeniu ozdób z wieloma elementami. Elementy ozdoby tworzę na desce, ale całość lepię już na blaszce wyłożonej folią aluminiową. W ten sposób unikam przenoszenia i mam gwarancję, że moja ozdoba nie straci kształtu.
Elementy z masy solnej łączę przez posmarowanie ich niewielką ilością wody. Jest to wystarczający sposób na ich trwałe połączenie. Namoczony pędzelek to również dobry sposób na wygładzenie krawędzi ozdoby, które szczególnie po użyciu foremki, mogą nie wyglądać ładnie.
Pod elementy, które nie przylegają bezpośrednio do blaszki podkładam zgniecione kawałki folii aluminiowej, które utrzymają je na właściwym miejscu, nie pozwolą im opaść czy się zniekształcić.
Tworząc ozdoby z masy solnej warto sięgnąć po wszystko, co może nam pomóc. Przeróżne foremki do ciast, szklanki, nakrętki i inne kuchenne drobne narzędzia. I tak do zrobienia skrzydełek aniołka świetnie nada się foremka serce, do włosów – wyciskacz do czosnku, a do zrobienia uśmiechu – wsuwka do włosów. Wykałaczki czy nożyk to doskonałe narzędzia na uzyskanie faktur – pasków czy kropek.
Wszelkie dziurki i otwory powinny być dość głębokie. Dziurki do przywieszenia ozdób należy zrobić wcześniej, bo po wysuszeniu masa jest na tyle twarda, że nie da się już tego zrobić.
Wypiekanie masy solnej
Przede wszystkim ozdoby z masy solnej trzeba ułożyć na równej powierzchni, co zapobiegnie ich odkształcaniu w czasie suszenia.
Masa solna może schnąć na wolnym powietrzu czy położona na kaloryferze, ale są to bardzo powolne procesy. Osobiście zawsze ozdoby z masy solnej wypiekam w piekarniku, na blaszce wyłożonej folią aluminiową.
Ozdoby wkładam do piekarnika na średnią półkę, temperaturę ustawiam na minimum (około 80 stopni) i pozostawiam otwarte drzwiczki. Po 2 godzinach podkręcam temperaturę do 100 stopni i piekę kolejne pół godziny. Kiedy zewnętrzna część jest już twarda, przewracam ozdoby na drugą stronę i piekę kolejne pół godziny. Czyli całość piecze się około 3 godzin, ale zależy to nie tyle od wielkości, co od grubości ozdób.
Jeśli zależy mi na zbrązowieniu, wówczas podkręcam temperaturę, tak mniej więcej do 150 stopni i piekę jeszcze jakieś 20 minut. Tu warto zachować kontrolę i obserwować swoje ozdoby, bo łatwo je przypalić. Te części, które mają pozostać jasne można przykryć folią aluminiową. Rzadko korzystam z tego sposobu, bo z reguły ozdoby z masy solnej są przez nas malowane.
Jeśli po wysuszeniu jakiś element ozdoby z masy solnej odpadnie lub chcemy coś do niego dokleić, można to zrobić rozcieńczoną masą solną lub klejem typu magic.
Malowanie ozdób
Masę solną najlepiej malować farbkami akrylowymi. Zdecydowanie tak robię najczęściej. Wody używam tylko do zmoczenia pędzelka. Można używać również plakatówek, ale akryle sprawdzają się zdecydowanie lepiej.
Jeśli masa solna trochę się spiekła lub zależy nam na intensywności koloru, całą ozdobę warto najpierw pomalować na biało. Po wyschnięciu podkładu można zabrać się za właściwe malowanie.
Zabezpieczanie i przechowywanie ozdób
Ozdoby z masy solnej można, a nawet warto zabezpieczyć bezbarwnym lakierem – najlepszy będzie taki w sprayu. Nie tylko będą wówczas trwalsze i zabezpieczone przed zabrudzeniami, ale dostaną również ładnego połysku.
Stworzone ozdoby przetrwają lata. Wystarczy przechowywać je z dala od źródła wilgoci. Niektóre z naszych domowych ozdób choinkowych mają już kilka ładnych lat – na pewno są starsze niż mój sześcioletni synek.
Masa solna jest na tyle fenomenalna, że nadaje się zarówno dla dzieci i dla dorosłych. Bo każdy ulepi z niej to, co potrafi. Co poniektórzy tworzą z niej naprawdę niesamowicie piękne ozdoby, które można później kupić w sklepach z rękodziełem.
W moim domu masą solną po prostu się bawimy – moje dzieci z reguły kończą wcześniej niż ja 😛 Raz nam coś wyjdzie lepiej, raz trochę gorzej, ale co by nie było, najważniejsze że jest zabawa i twórcze spędzanie czasu.
A jakie są Wasze doświadczenia z masą solną? Lubicie? Tworzycie?
Pozdrawiam
Agnieszka
Odkryj fantastyczne zagadki, które wciągną dzieci w świat logicznych łamigłówek. Ustalanki Plus dostarczą nie tylko intelektualnej zabawy, ale także wyzwań, które rozwijają logiczne myślenie. Dziecko odkrywa radości z rozwiązywania zagadek, czerpiąc przy tym zadowolenie z każdego sukcesu!
Zainspirowałam Cię? To wspaniale!
Będzie mi bardzo miło, jeśli mi o tym powiesz – facebook, instagram – jak wolisz. Po prostu wrzuć zdjęcie i oznacz #321startdiy lub @321startdiy.
Musisz też wiedzieć, że ciągle coś majstruję i zrealizuję jeszcze wiele projektów zrób to sam, a sposoby wykonania i moją wiedzę zapiszę na tym blogu – jeśli polubisz mój fanpage, niczego nie przegapisz.